Krug 99: Zaključci, poziv na otpor zaustavljanju budućnosti BiH

POVRATAK ZDRAVOG RAZUMA: PRESUDA EVROPSKOG SUDA ZA LJUDSKA PRAVA U SLUČAJU KOVAČEVIĆ

Asocijacija nezavisnih intelektualaca Krug 99 ističe zadovoljstvo presudom Evropskog suda za ljudska prava u predmetu Kovačević. Naročit razlog za iskazivanje zadovoljstva ovim povodom je to što je i ovom presudom ESLJP potvrđeno decenijsko nastojanje Kruga 99 za afirmacijom vrijednosti građanskog društva i demokratske države i stvaranje pravnog ambijenta za političku ravnopravnost svih ljudi Bosne i Hercegovine.
Implementacija Presude je od najveće historijske važnosti za stoljetna nastojanja za preobražajem i integracijom bosanske države unutar zajednice modernih demokratskih država u svijetu. Presuda je konačno označila poraz etno-nacionalizma, konfliktnog i neuspješnog etnokratskog poretka, i afirmisala internacionalna načela Konvencije o ljudskim pravima i građanskim slobodama. Put je otvoren, prepreke moraju biti savladane!
Zaštitom aktivnog biračkog prava, ili prava građana da mogu glasati za koga hoće i za sve institucije vlasti na državnom nivou, vraća se suverenitet u ruke građana koji putem biranja svojih političkih predstavnika, napokon, mogu učestvovati u svakom odlučivanju i traženju odgovornosti svih za sve u vlastitoj zemlji.
Posebno je važno što je Evropski sud za ljudska prava utvrdio da Bosna i Hercegovina mora preći sa etničkog predstavljanja na građanski princip predstavljanja u institucijama vlasti, smatrajući da etnički sistem izbora (konstituentnost naroda) podriva demokraciju u BiH, koja zbog toga nije potpuna već ograničena i sužena.
Smatrajući demokraciju jednim od temeljnih načela svakog modernog društva i države, Krug 99 poziva sve aktere internacionalne zajednice da svoj fokus usmjere na potrebu dosljedne implementacije presude Kovačević, kao i drugih presuda Evropskog suda za ljudska prava. Pozivamo na pritisak ka svim domaćim političkim akterima da se u Bosni i Hercegovini uvede potpuna demokracija u kojoj će građani birati svoju vlast i koja će biti smjenjiva ako ne rade u interesu svih građana. Sadašnji etnički sistem izbora i vršenja vlasti garantira vječito učešće u vlasti etno-nacionalističkim političkim strankama i strukturama, koje nisu ni do danas radile, niti mogu u budućnosti raditi, na boljitku i napretku svih građana, već hoće zamrznuti svoju postojeću sistemsku poziciju nepromjenjivih učesnika u svim budućim vlastima u BiH.
Pozivamo sve domaće političke stranke i političke aktere na zdrav razum u implementaciji Presude Kovačević, kojim se politički sistem Bosne i Hercegovine usklađuje sa evropskim standardima i koji, zbog toga, predstavljaju nezaobilazan korak prema otvaranju pristupnih pregovora za članstvo Bosne i Hercegovine u Evropskoj uniji. Agenti BiH pred ESLJP moraju biti u funkciji zaštite ljudskih prava građana, a ne protiv njih eventualnim aktom osporavanja Presude koji može dovesti samo do odugovlačenja postupka.
Pozivamo internacionalnu zajednicu da spriječi i odustane od politike nametanja pregovara i ustupaka, umjesto principa dosljednog izvršenja presuda Evropskog suda za ljudska prava, a posebno aktere u strukturama izvršne i zakonodavne vlasti (parlamenata EU, Kongresa SAD), kao i u nevladinim organizacijama, medijima i javnosti. Tražimo da se odbaci puka retorička podrška i politički mehanizmi koji su u velikoj mjeri uzrokom sadašnjeg stanja i razlogom donošenja Presude. Poznavanje stvarnog stanja u BiH, bez posredovanja generatora konfliktne situacije i održavanja status quo-a, pretpostavka su toga.
Imajući u vidu već narasli otpor etno-nacionalista i spremnost na urušavanje mira radi očuvanja postojećeg stanja i stečenih privilegija, pozivamo sve građane na aktivan otpor u ime budućnosti i prosperiteta BiH. Krug 99 poziva na jedinstvo i okupljanje svih organizacija, neovisno o političkim i ideološkim preferencijama, na zajedničku procjenu i potrebu organizovanja masovnog otpora – demonstracije građana radi budućnosti u miru i za modernu i prosperitetnu BiH.
Ističemo zadovoljstvo da je Evropski sud za ljudska prava presudio u korist tri apelanta -u predmetu Jakob Finci, predmetu Azra Zornić (pasivno biračko pravo) te predmetu dr. Slaven Kovačević (aktivno biračko pravo građana) – koji su istovremeno i članovi Kruga 99 tokom trideset godina kontinuiranog rada i aktivnosti organizacije.

Zaključci sa sesije Kruga 99, od 10. septembra 2023.