Krug 99: Za razvoj kritičkog mišljenja ključna je autonomija univerziteta
Krug 99: Za razvoj kritičkog mišljenja ključna je autonomija univerziteta
SARAJEVO, 2. aprila (FENA) – Univerzitetski profesori s dva najveća javna univerziteta u Bosni i Hercegovini u Sarajevu i Tuzli naglasili su danas da je za razvoj kritičkog mišljenja ključna autonomija univerziteta koja će biti oslobođena bilo kakvih političkih i drugih uticaja.
Profesor na Pravnom fakultetu Univerziteta u Tuzli Zlatan Begić i bivši rektor tog univerziteta Samir Nurkić te profesor na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu Samir Arnautović danas su gostujući kao uvodničari na redovnoj nedjeljnoj sesiji Asocijacije nezavisnih intelektualaca – Krug 99 govorili o temi “Autonomija univerziteta i sekularizam2.
Kao ključne probleme u ostvarivanju autonomije visokoškolskih ustanova naveli su problem uplitanja politike u odabir kadrova, davanja akademskih zvanja, a i zanemariva finansijska izdvajanja za naučno-istraživački rad što je svrha postojanja univerziteta.
Mišljenja su da univerzitete treba učini sekularističkim te ih odvojiti i od miješanja s religijom, a sve to potrebno je uraditi posebno u vremenu ekspanzije brojni privatnih univerziteta koji postaju nelojalna konkurencija javnim univerzitetima.
Profesori s Tuzlanskog univerziteta Begić i Nurkić osvrnuli su se na nedavni na fizički obračun na ovoj visokoškolskoj ustanovi naglašavajući da je to samo događaj koji je posljedica njihove dugogodišnje borbe za autonomiju tog univerziteta.
Nurkić je još kao jedan problem izdvojio i veliki broj zakona koji u BiH reguliraju visoko obrazovanje budući da je ono u nadležnosti kantona u Federaciji BiH.
Za profesora Samira Arnautovića autonomija univerziteta počiva upravo na autonomiji profesora, koje danas u BiH, ističe, gotovo da i nema. Spornim je nazvao i to da o rektoru univerziteta odlučuje 20 do 30 osoba, dok na univerzitetima radi između 1.000 i 2.000 ljudi.
Kako je najavio predsjednik Kruga 99 Adil Kulenović nakon današnje sesije bit će sačinjeni zaključci i preporuke o ovoj problematici kako bi se svi upozorili na činjenicu da univerziteti trebaju imati autonomiju i to posebno u poslijeratnoj državi kakva je Bosna i Hercegovina.
Agencija Anadolija
– Samir Nurić, nedavno smijenjen rektor Univerziteta u Tuzli istakao je danas evidentna šarolikost zakona o visokom obrazovanju po kantonima i njihova neusklađenost s okvirnim zakonom o visokom obrazovanju u BiH dovodi do ukidanja autonomije univerziteta
SARAJEVO (AA) – Univerziteti u Bosni i Hercegovini dio su etničkih politika zbog kojih je doveden u pitanje princip sekularizma u visokom obrazovanju, poručio je Samir Arnautović, profesor na Filozofskom fakultetu u Sarajevu, javlja Anadolu Agency (AA).
On je, kao uvodničar na redovnoj sesiji Kruga 99 Asocijacije nezavisnih intelektualaca na temu “Autonomija univeziteta i sekularizam”, istakao da se u BiH često zaboravlja da autonomija univerziteta počiva na autonomiji profesora, a ne na autonomiji institucija.
“A mi danas na univerzitetima, a uopće i u društvu, imamo takvu situaciju da te autonomije profesora uopće nema. Jer, ukoliko ste spremni da govorite ono što mislite i ukoliko ste spremni da slobodno istražujete, što spada u uži opis onoga što je akademska autonomija, onda ćete imati bezbroj problema u društvu. Iz toga, prema mom mišljenju i prema onome što mi je dostupno kroz istraživanja, proističe da u BiH nema akademskih zajednica u pravom smislu riječi, da postoje određene političko-interesne grupe koje se zaklanjaju iza određenih akademskih načela, koje zapravo ne poštuju nego ostvaruju određene ciljeve koje ne spadaju u prodručje akademizma”, rekao je Arnautović.
U tom smislu, nastavio je Arnautović, univerziteti su dio “etničkih politika” koje danas dominiraju BiH i kroz takve politike univerziteti imaju problem sa sekularnošću u obrazovanju.
“Sam princip sekularizma u obrazovanju kroz utjecaj ovakvih pitanja je umnogome doveden u pitanje, mada ne možemo ni govoriti da danas imamo neki nesekularni koncept. Međutim, oni aspekti koji nam govore sa terena upućuju na to da imamo ozbiljan problem sa sekularnošću u obrazovanju”, poručio je sarajevski profesor.
Ocijenio je da univerziteti spadaju u red najnedemokratskijih institucija u BiH i da to, kako je kazao, potvrđuje izbor rektora koje “bira 20-30 ljudi koji nikome ne odgovaraju za koga će glasati i na kojim principima”.
Istakao je da u BiH ne postoji nijedan zakon o visokom obrazovanju koji podstiče, afirmiše i stimuliše istraživački rad.
“To je u skladu s onim da nemate autonomiju istraživača, nemate autonomije profesora. Rezultat toga je da naši univerziteti danas ne mogu da dobace dalje od četvrtog do petog mjesta u Srbiji i u Hrvatskoj, da vam ne govorim na kojim mjestima su rangirani u svijetu”, zaključio je Arnautović.
Samir Nurić, nedavno smijenjen rektor Univerziteta u Tuzli istakao je danas evidentna šarolikost zakona o visokom obrazovanju po kantonima i njihova neusklađenost s okvirnim zakonom o visokom obrazovanju u BiH dovodi do ukidanja autonomije univerziteta.
“Različiti i loši standardi visokog obrazovanja, njihovo nepoštivanje čak i kao takvih, naročito na privatnim fakultetima koji su netom otvoreni u BiH, dovodi do daljnjeg urušavanja u sferi visokog obrazovanja. Nelojalna konkurencija privatnih univerziteta i fakulteta bez minimuma prostornih, kadrovskih potencijala koji nude enormno široku lepezu diploma i zvanja su ozbiljni problemi kada je u pitanju visoko obrazovanje u BiH”, kazao je Nurić.
Istakao je da je sve navedeno doprinijelo da BiH postane svojevrsni “El dorado” kada je u pitanju visoko obrazovanje i da se za neke privatne visokoobrazovne institucije može kazati da su postale “štamparije jeftinih i na neznanju utemeljenih diploma”.
“Također je porazna činjenica da imamo nepostojanje jasne, šta više bilo kakve strategije razvoja visokog obrazovanja na svim nivoima. Ne treba napominjati da je enormno niska stopa izdvajanja novčanih sredstava za razvoj naučno-istraživačkog, odnosno umjetničkog rada. Sve to prijeti da se univerziteti svedu na visoke, odnosno više škole”, rekao je Nurić.
Podvukao je da je akademska sloboda u BiH dovedena do uništenja i da se dešava “brutalno zaposijedanje pozicija katedri i dekanskih pozicija”.
“Imamo pokušaj kadroviranja politički podobnih osoba koje su ili potrošeni političari ili dolaze iz svere biznisa gdje putem svojih donacija finansiraju svoje kampanje. To je poražavajuće”, rekao je Nurić.
Zlatan Begić, profesor na Pravnom fakultetu u Tuzli istakao je da u BiH, zemlji mlade demokratije, ne postoji politikanstvo, već upotreba politike za promicanje najprizemnijih ličnih interesa, a u ovoj fazi i na univerzitetima.
“Umjesto demokratskih institucija u posljednjih stotinu godina, mi imamo režime koji se smjenjuju na vlasti i razlika između njih nije toliko u njihovim ciljevima, koliko u njihovoj beskrupuloznosti i nivoima djelovanja. Ako smo nekada imali univerzitete na koje je politika vršila uticaj, danas imamo univerzitete na koje uticaj žele da vrše pojedinci koji se služe političkim mehanizmima kako bi pod krinkom ideologije zadovoljavali svoje najprizemnije lične ciljeve: od nezakonitog zapošljavanja na univerzitetima do dodjele akademskih zvanja ljudima koji ne posjeduju naučne i stručne reference, a potom ni akademsku svijest”, poručio je Begić.
