Sarajevo, 22. Januar 2023-28
Krug 99 (Circle 99)
Politička parada srama i militantnog zastrašivanja 9. januara 2023. godine
U povodu proslave 9. januara 1992. godine, neustavnog dana Republike Srpske, režim ovog BH entiteta održao je prvi put paradu u predgrađu Sarajeva – Lukavici (prethodnih šest parada održano je u Banja Luci). Polazeći od toga kako i zašto se održala parada na prilazima Sarajeva, ko su bili njeni učesnici, šta je kazano za govornicom, ko su bili njeni gosti, može se argumentovano tvrditi da je to bila Politička parada srama i militantnog zastrašivanja.
Ovoj paradi prisustvovali su predstavnici vlasti Srbije, te politički i diplomatski sponzor i proizvođač velikodržavne ideologije Srpskog sveta čija je jedna od ključnih tačaka BiH, odnosno RS.
Neshvatljivo je da organi vlasti BiH, Predsjedništvo BiH, Ministarstvo vanjskih poslova BiH, organi internacionalne zajednice u BiH, OHR, ali ni ambasade država članica PIC-a, nisu uputili nikakvu diplomatsku reakciju osude organima vlasti i vojske Srbije, zato što su ih na ovoj paradi Srbiju predstavljali: dva ministra u Vladi Srbije, među kojima je bio ministar Ivica Dačić, generalni sekretar SPS u vrijeme kada je njen predsjednik bio Slobodan Milošević, te načelnik Generalštaba Vojske Srbije. Ovako, taj čin predstavlja ohrabrenje ekspanzionističke srbijanske politike i sponzoriranja ratnohuškačke manifestacije Srpskog sveta u BiH.
Parada RS u neposrednoj blizini Sarajeva 9. januara 2023. godine bila je politička parada srama: (1) zato što su se proslavom tog dana slavili svi zločini srpskih oružanih formacija (1992-95.), od masovnog silovanja, etničkog čišćenja, kulturocida do genocida nad nesrpskim stanovništvom na teritoriji koja se danas naziva RS i za koje su izrečene dugoročne ili doživotne zatvorske kazne u trajanju od preko hiljadu godina, (2) zato što su u paradu bile uključene nevladine organizacije kao što su: organizacije studenata javnih univerziteta Banja Luka i Istočno Sarajevo, sportske organizacije, organizacija porodica sa četvero ili više djece, (3) zato što se takvom proslavom pokazuje kontinuitet ratnih ciljeva u mirnodopskim uslovima na stvaranju jednoetničke države srpskog naroda.
Parada je bila militantno zastrašivanje:(1) zato što se proslavom zločina i zločinaca u BiH inaugurira mogućnost novih masovnih zločina, (2) zato što je na paradi učestvovala paravojna oružana formacija Noćni vukovi, u osnovi, organizacioni ogranak ruske zločinačke paravojne organizacije Wagner; (3) zato što su među paraderima srpske moći RS-a bile i dugim cijevima naoružane formacije policije i žandarmerije; (4) zato što je parada demonstrirala oružanu vojno tehničku moć RS u BiH, njenih ne samo oklopnih vozila, već i helikoptera; Svakom koga se ticala, ova parada poslala je poruku: pazite šta radite, pogledajte kakva smo i kolika smo sila!
Zašto RS slavi 9. januar 1992. godine? Zato što je toga dana održana sjednica tzv. Skupštine srpskog naroda u BiH, suprotna tadašnjem Ustavu Republike BiH, na kojoj je donesen “strateški politički dokument” pod imenom Deklaracija o proglašenju Republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine i pod imenom Srpska republika Bosna i Hercegovina. Taj protivustavni politički akt smatra se aktom formiranja današnje Republike Srpske, što je i formalna neistina, jer je tada proglašeno stvaranje Srpske Republike Bosne i Hercegovine a ne današnje RS.
Da li je RS ustavno zaista „država“ ekskluzivno srpskog naroda u BiH u onom smislu u kojem je i kako je tog dana proglašena Srpska Republika BiH? RS nije država samo srpskog naroda u BiH, i uopće nije država. Ona je upravno administrativna jedinica u BiH koja nije ni nastala 9. januara 1992. godine, već u statusu entiteta Daytonskim mirovnim sporazumom 1995. godine. Međutim, parada je imala za cilj da pokaže: (1) da je RS formirana 9.1.1992; (2) da je RS time ekskluzivno država srpskog naroda u BiH; (3) da danas postoji politička spremnost srpskog političkog rukovodstva u BiH i srbijanskog režima kako na oružanu odbranu RS tako i na definitivnu realizaciju ideje o stvaranju države srpskog naroda BiH u vremenu koje dolazi; (3) da su postojeće žandarmerijsko-policijske snage spremne i dovoljno moćne da oružano brane RS i nastave podršku konačnog stvaranja države srpskog naroda izvan BiH.
O ovoj paradi Visoki predstavnik K. Schmidt dao je vrlo zabrinjavajuću izjavu: “Sada se moramo odmaći od 9. januara 2023. i gledati u budućnost. Treba reći da se 9. januar 2024. u tom okviru i na taj način neće dogoditi. Dakle, mogu se slaviti i državni praznici i praznici entiteta, ali se može raditi na drugi način i nikome neće pasti kruna s glave”. Ona je zabrinjavajuća jer najavljuje da će Schmidt: (1) internacionalno legalizirati u nekom “prihvatljivom okviru” 9. januar koji je inače antiustavan (kako po Ustavu iz 1992. tako i po sadašnjem Ustavu); (2) da će priznati stvaranja jednoetničkog državnog entiteta RS na tlu stoljećima postojeće multietničke bosanske države, (3) da će legalizirati brojne zločine, od etničkog čišćenja do genocida, radi stvaranja etničke države srpskog naroda u BiH tokom rata (92-95.). Ako to učini bio bi direktno odgovoran za jačanje i produbljenje negativnog mira u BiH i svih posljedica koje iz toga mogu nastati.
Bilo kakva proslava 9. januara 1992. godine, izraz je politike velikosrbijanskog etnonacionalizma i rušenja perspektiva za povratak povjerenja i pomirenja.
Šta je bosanski odgovor na ove izazove?
Odgovor je u građanskom uređenju BiH, u sistemu građanske političke jednakosti i ravnopravnosti svih ljudi koji bi proizvodio pozitivan, a ne negativan mir; odgovor je u afirmaciji i jačanju civilnog društva; u integraciji BiH u euroatlantsku političku i sigurnosnu zajednicu. U sadašnjem realpolitičkom ambijentu sigurnosno stanje u BiH i prema BiH jeste prvorazredno političko pitanje.
**
Uvodničar na sesiji je bio Prof. Dr. Enver Halilović, ex-Rektor Univerziteta u Tuzli i diplomata Adil Kulenović, President |
| Association of Independent Intellectuals – Circle 99 (Bosnian: Krug 99), a leading Bosnian think-tank, was established in Sarajevo in 1993, in the midst of the Bosnian war (1992-1995), while the capital was under siege. Circle 99 provides a platform to bring together intellectuals of various professional and ethnic identities; university professors, members of the Academy of Sciences and Arts of Bosnia and Herzegovina, artists, journalists, entrepreneurs, diplomats, and other prominent figures from Bosnia and from abroad. Multidisciplinary discussions and initiatives are held each Sunday throughout the academic year, in the form of regular sessions about politics, science, education, culture, economy, and other societal issues. The overall goal is to sensitize the public towards a democratic transformation, achieving and maintaining peace, and integration of modern Bosnia into the community of countries fostering liberal democracy. Circle 99 has been declared an organization of special significance for the city of Sarajevo. |
